آشنایی با Git : گیت چه کاربردی دارد؟

گیت مخفف واژه GNU Interactive Tools در زمان توسعه نرم‌افزار باید تغییرات ایجاد شده در کد متن ردیابی شود. گیت (Git) این امکان را برای برنامه‌نویس فراهم می‌کند که در مورد وضعیت سیستم توزیع متن باز اطلاع کسب کرده و تغییرات ایجاد شده را ردیابی کند. این سیستم نخستین بار در سال ۲۰۰۵ برای توسعه هسته لینوکس راه‌اندازی شد و حالا به طور گسترده، از آن برای هماهنگ کردن مجموعه خاصی از کار با برنامه‌نویسان استفاده می‌شود. امروزه گیت یک سیستم بسیار محبوب است که به دلیل یکپارچه کردن داده‌ها مورد توجه برنامه‌نویسان قرار گرفته است.

در این مقاله قصد داریم با این سیستم و نحوه عملکرد آن آشنا شویم؛ همراه ما باشید.

Git چیست؟

گیت یک فناوری کنترل نسخه است که تغییرات فایل‌های کد متن را ردیابی می‌کند. از محیط گیت عموما برای مدیریت کد منبع در توسعه نرم‌افزار استفاده می‌شود. در سیستم Git برنامه‌نویس می‌تواند به راحتی فایل تغییر کرده را به نسخه قبلی برگرداند و فایل‌های حذف شده را بازیابی کند. به عبارت دیگر Git یک سیستم ردیاب تغییر پرونده است که همه جزئیات پرونده را در یک پوشه یا مخزن ذخیره می‌کند. به زبان ساده‌تر Git به ردیابی تغییرات کمک می‌کند و به عنوان سیستم کنترل بازنگری توزیع‌شده، داده‌ها را به صورت یک‌پارچه  ذخیره می‌کند و این امکان را برای اعضای یک گروه فراهم می‌کند که به طور هماهنگ و با هم، روی یک پرونده و چند فایل کار کنند.

در ادامه با بخش‌های مختلف Git آشنا می‌شویم:

طراحی

طراحی این سیستم برای حفظ یک پروژه گسترده توسعه یافته است و از انشعاب و ادغام پشتیبانی می‌کند. Git دارای ابزارهای خاصی است که امکان تجسم و مرور سابقه توسعه غیر خطی را فراهم می‌کند.

پیاده‌سازی

Git در ابتدا در لینوکس توسعه پیدا کرد، اما در حال حاضر از ویندوز، MacOS و Solaris نیز پشتیبانی می‌کند.

سرور Git

Git یک سیستم کنترل نسخه توزیع شده است و می‌توان از آن به عنوان سرور اختصاصی استفاده کرد. این سرور امکان اضافه کردن ابزارهای کنترل دسترسی، مدیریت مخازن مختلف و نمایش محتویات مخزن و پوشه گیت از طریق وب را فراهم می‌کند.

چند اصطلاح برای آشنایی بهتر با گیت و نحوه عملکرد آن

برای اینکه بهتر با Git و ساختار آن آشنا شویم، باید مفاهیم زیر را درک کنیم:

سیستم متن باز

Git یک سیستم متن باز است. اصطلاح متن باز به این معنی است که کد متن اصلی به راحتی در دسترس کاربر است و امکان اصلاح آن وجود دارد.

سیستم توزیع‌شده

مخزن یا پوشه Git در رایانه برنامه‌‌نویس و در سرور ذخیره می‌شود و در نتیجه در یک شبکه توزیع‌شده و جدا از سرور مرکزی، قابل دسترسی است.

سیستم کنترل

منظور از سیستم کنترل، امکان ردیابی داده‌ها در Git است. هر زمانی که یک کد به مخزن یا پوشه افزوده شود، کد داخل پوشه Git تغییر می‌کند. افزون بر خود سیستم، توسعه‌دهندگان هم می‌توانند کد خود را به پوشه اضافه کنند. همه این تغییرات از طریق مکانیزم کنترل نسخه، در حافظه سیستم ذخیره می‌شود و قابل ردیابی است.

گیت (Git) چه کاربرد و مزایایی دارد؟

در یک سازمان می‌توان از Git برای بخش‌های بازاریابی، نیروی انسانی، طراحی، پشتیبانی و … استفاده کرد. فواید استفاده از Git به شرح زیر است:

امکان ایجاد تغییرات و ارائه شرح تغییرات در یک فهرست

به‌روزرسانی در مخزن محلی و ادغام از راه دور آن با یک شاخه دیگر

مناسب برای پروژه‌هایی که بیش از یک نفر روی آن کار می‌کند و ایجاد تعامل میان اعضا در پروژه‌های گروهی

امکان اضافه کردن برچسب‌ها به هر نسخه نرم‌افرار

ارائه تاریخچه و امکان مطالعه و بررسی سوابق تاریخی مخزن

امکان جایگزین کردن تغییرات و بازیابی کدهای قبلی در صورت بروز مشکل در مخزن

GitHub چیست و چه تفاوتی با Git دارد؟

واژه Hub به معنی مرکز فعالیت برای یک شبکه است . GitHub یک مرکز و مکان برای Git است که همه فعالیت‌های مرتبط با گیت در این پلتفرم انجام می‌شود. این سرویس از سال ۲۰۰۷ ارائه و از سال ۲۰۱۱ به محبوب‌ترین و پرطرفدارترین پلتفرم ارائه‌دهنده Git تبدیل شد.

سایت GitHub همه عملکردهای موردنیاز کاربران گیت را در فضای مجازی ارائه می‌کند. این عملکردها شامل فید، دنبال‌کننده، گراف شبکه برای نمایش توسعه‌دهندگانی که روی نسخه اصلی در مخزن کار می‌کنند، می‌شود. معمولا در GitHub مخزن‌های آزاد یا خصوصی ارائه می‌شود که می‌توان از آن‌ها برای میزبانی پروژه‌های نرم‌افزار منبع باز، استفاده کرد. مخزن هر اکانت در گیت‌هاب صرفا ۱ گیگابایت حجم دارد و اگر یک اکانت بیشتر از حجم خود، از پهنای باند استفاده کند، سیستم به طور خودکار فایل اکانت را غیرفعال یا حذف می‌کند.

به زبان ساده‌تر گیت‌ هاب یک شبکه اجتماعی برای برنامه‌نویس‌ها است که علاوه بر کد منبع، امکانات زیر را نیز در اختیار کاربران قرار می‌دهد:

امکان استفاده از نمودارها

ردیابی موضوعات از طریق برچسب‌ها

اعلان ایمیل

قابل استفاده در اسناد و مدارک

نگهداری درخواست‌ها با بررسی نظرات و کدها

ارائه راهنمایی

بنابر همه این توضیحات می‌توان گفت که گیت یک سیستم کنترل است که مبتنی بر کلود یا یک سرور نیست و می‌توان از آن، مشابه یک سرور لوکال استفاده کرد و مانند سایر برنامه‌ها آن را دانلود و نصب کرد. به عبارت دیگر برای استفاده از گیت و آپلود فایل‌ها، نیازی به اتصال به یک سرور نیست. اما گیت‌هاب یک گیت مبتنی بر کلود است که امکان استفاده از قابلیت‌های گیت را به شکل آنلاین فراهم می‌کند. به طور کلی توسعه‌دهندگان برای ارتباط با هم و به اشتراک‌گذاری فایل‌ها از گیت‌هاب به عنوان یک سوشال مدیا یا شبکه اجتماعی استفاده می‌کنند.

تفاوت GitHub با GitLab

گیت لب یک سرویس مشابه گیت‌هاب است که از آن به عنوان سیستم تحت وب برای مدیریت مخزن گیت استفاده می‌شود. این سرویس به کاربران حساب میزبانی می‌دهد و آن‌ها می‌توانند کدها را روی میزبان‌های ثانویه اجرا کنند. علاوه بر این کاربران در گیت لب می‌توانند از امکانات سرویس برای عیب‌یابی نرم‌افزار استفاده کنند.

این سرویس علی‌رغم شباهت‌ها، با سرویس گیت هاب تفاوت دارد. برای مثال، کاربران در گیت‌لب می‌توانند سطح دسترسی افراد مختلف را تعیین کنند یا تغییر دهند. اما در گیت‌هاب صرفا یک نفر می‌تواند اجازه خواندن یا تغییر Repository برنامه را داشته باشد. علاوه بر این مخزن خصوصی گیت لب رایگان است اما گیت‌هاب برای مخزن‌های خصوصی هزینه ماهانه یا سالانه دریافت می‌کند. در مجموع گیت‌هاب قدیمی‌تر از گیت‌لب است و کاربران بیشتری دارد.

10 ویژگی برتر گیت

در زمان صرفه جویی می کند

در مقایسه با سیستم های دیگر مانند Mercurial وBazaar ، Git به طور قابل توجهی پر سرعت تراست. سرعت عملکرد Git باعث استفاده کارآمدتر از زمان شما و توسعه سریعتر می شود.

یادگیری و استفاده از آن آسان است

Git تقریباً مستقیم عمل می‌کند. شما فقط باید چند فرمان اساسی (مانند git clone ، git add ، git commit و git branch) را فرا بگیرید.

مستندات بسیار خوبی دارد

یکی دیگر از دلایلی که یادگیری Git آسان است این است که اسناد گسترده ای در آن موجود است. شما می توانید هر آنچه را که ممکن است درباره Git بدانید را در وب سایت آن یا هر یک از پیوندهای خارجی که ارائه می دهد، پیدا کنید.

اصلاح اشتباهات بسیار آسان است

یکی از بهترین مزایای سیستم کنترل نسخه این است که بتوانید به نسخه های قبلی برگردید یا موارد اشتباه را پیدا کنید. Git تقریباً برای هر موقعیتی شامل دستور خنثی‌سازی (Undo) است. این قابلیت کار را بسیار آسان می‌کند که هرگونه خطا یا مشکلی را برطرف کنید. حتی یک دستور Reflog برای بازگرداندن تعهدات حذف شده همیشه در دسترس است.

اگر می‌خواهید نحوه رفع اشتباهات در گیت را بیاموزید، می‌توانید کیت کمک های اولیه برای فیلم های Git و برگه تقلب را مشاهده کنید.

گیت کار مشارکتی را آسان می کند

Git کار با سایر توسعه دهندگان را آسان می کند. این سیستم شامل راه های آسان برای حل تعارضاتی است که ممکن است ناشی از کار دو نفر در یک پرونده باشد و به شما این امکان را می دهد که تغییرات ایجاد شده توسط چندین نفر را ادغام کنید. علاوه بر این، استفاده از مخازن از راه دور وجود دارد.

با مخازن از راه دور کار می کند

تعدادی سیستم عامل میزبانی وجود دارد که مخازن Git را به عنوان سرویس ارائه می دهد. بسترهایی مانند GitHub ، GitLab و Bitbucket کار با سایر توسعه دهندگان را آسان تر می کند. هر یک از اعضای تیم به راحتی می توانند آخرین تغییرات ایجاد شده در یک پروژه را بارگذاری و بارگیری کنند.  این نیز به طور کلی ارزان تر از سرورهای سنتی است: GitHub ، BitBucket و GitLab بسته به نیازها و درخواست‌های شما، برنامه های رایگان و همچنین برنامه های پولی را ارائه می دهند.

می تواند بصورت آفلاین کار کند

مخازن از راه دور به این معنا نیست که شما نمی توانید آفلاین نیز کار کنید. Git امکان کار روی مخازن محلی را بدون نیاز به اتصال به مخزن مرکزی به شما ارائه می دهد. این به شما انعطاف پذیری زیادی در مورد محل کار یا زمان کارتان می دهد.

گیت بصورت توزیع شده است

این واقعیت که Git دارای یک سیستم فایل توزیع شده است به این معنی است که هر نسخه از فایل‌ها مخزن را به شکل کامل منعکس می‌کند. بنابراین، در صورت بروز مشکل در سروری که مخزن جهانی را خراب می کند، هر نسخه محلی به عنوان پشتیبان کامل عمل می کند. این امر در مقایسه با سیستم های کنترل نسخه متمرکز مانند Subversion ، که در آن مشکلات سرور می‌تواند فاجعه آمیز باشد، به Git مزیت قابل توجهی می بخشد زیرا فقط سرور جهانی شامل پروژه کامل است.

مرور آسان کد با درخواست های pull

فرض کنید در حال کار بر روی یک شاخه کد جدید هستید و ویژگی جدیدی را اضافه می‌کنید که می‌خواهید در شاخه اصلی ادغام شود.

خب، هنگامی که ویژگی شما به پایان رسید، می‌توانید یک درخواست pull ایجاد کنید که به عنوان یک درخواست رسمی برای افزودن آن ویژگی عمل می‌کند.

توسعه دهنده ای که درخواست را دریافت می‌کند، کد را بررسی کرده و قبل از افزودن شاخه تکی به شاخه اصلی، در مورد هرگونه تغییر یا اصلاح و ارتقاء بحث می‌کند.

درخواست‌های  pullیک راه عالی برای تشویق بررسی کد است.

جامعه وسیعی دارد

این واقعیت که Git دارای یک اجتماع بسیار بزرگ و متعهد در پشت خود است به این معنی است که گروه بزرگی از مردم دائما در حال بهبود آن هستند. از گزارش اشکالات و مسائل امنیتی گرفته تا ایجاد راهنمای گام به گام برای حل مسائل خاص، تعداد توسعه دهندگان پشت سیستم یک سیستم پشتیبانی برجسته را تشکیل می دهند.

به راحتی می توان مشاهده کرد که استفاده از Git دارای مزایای زیادی در روند توسعه است، به ویژه هنگامی که چندین توسعه دهنده در یک پروژه کار می‌کنند.

گردش کار Git

تنظیم گردش کار گیت مناسب می‌تواند دنیایی مفید برای گردش کار توسعه شما باشد. تلاش برای حل هر گونه درگیری ادغام یکی از مواردی است که هر توسعه دهنده از آن متنفر است. به خصوص زمانی که در حال آماده سازی برای تولید هستید، به شما ضربه می زند! در اینجاست که تنظیم گردش کار Git مناسب می‌تواند دنیایی مفید برای گردش کار توسعه شما باشد.

البته داشتن گردش کار مناسب گیت تمام مشکلات شما را حل نمی‌کند. اما گامی در جهت درست است. پس از همه، با کار هر تیم از راه دور، نیاز به ایجاد ویژگی‌ها با هم بدون ایجاد اختلال در پایگاه کد شما بسیار مهم است.

نحوه تنظیم آن بستگی به پروژه ای دارد که روی آن کار می‌کنید، برنامه‌های انتشار تیم شما، وسعت و اندازه تیم و موارد دیگر!

چند جریان مختلف کار git ، مزایا، معایب و زمان استفاده از آن‌ها بطور کلی به شکل زیر می‌تواند باشد.

گردش کار اولیه Git

اساسی ترین گردش کار git آن است که تنها یک شاخه وجود داشته باشد – شاخه اصلی. توسعه دهندگان مستقیماً به آن متعهد می شوند و از آن برای استقرار در محیط صحنه و تولید استفاده می کنند.

این گردش کار معمولاً توصیه نمی‌شود مگر اینکه در یک پروژه جانبی کار کنید و به دنبال شروع فوری باشید. این باعث می‌شود که شروع به کار با Git را بدون زحمت انجام دهید.

گردش کار شعبه ویژگی Git

گردش کار Git Feature Branch زمانی ضروری می‌شود که بیش از یک توسعه دهنده روی یک کد مشابه کار کند. تصور کنید یک توسعه دهنده دارید که روی ویژگی جدیدی کار می کند. و توسعه دهنده دیگری که روی ویژگی دوم کار می کند. در حال حاضر، اگر هر دو توسعه دهنده از یک شاخه کار کنند و تعهداتی را به آن‌ها اضافه کنند، این باعث می‌شود که پایگاه کد یک آشفتگی بزرگ با بسیاری از درگیری‌ها باشد. برای جلوگیری از این امر، دو توسعه دهنده می‌توانند دو شاخه جداگانه از شاخه اصلی ایجاد کرده و بر روی ویژگی های خود به صورت جداگانه کار کنند. پس از اتمام کار با ویژگی خود، می‌توانند شاخه مربوطه خود را در شاخه اصلی ادغام کرده و بدون نیاز به صبر کردن برای تکمیل ویژگی دوم، مستقر شوند.

مزایای استفاده از این گردش کار این است که گردش کار شاخه ویژگی git به شما امکان می‌دهد بدون نیاز به نگرانی در مورد تداخل کد، روی کد همکاری کنید.

ویژگی های گردش کار گیت  به همراه توسعه شاخه

این گردش کار یکی از محبوب ترین گردش کارها در بین تیم های توسعه دهنده است. این شبیه به گردش کار Git Feature Branch با یک شاخه توسعه یافته است که به موازات شاخه اصلی اضافه می شود. در این گردش کار، شاخه اصلی همیشه وضعیت آماده تولید را نشان می‌دهد. هر زمان که تیم بخواهد در تولید مستقر شود، آن را از شاخه اصلی به کار می‌گیرد.

شاخه توسعه وضعیت جدیدترین تغییرات توسعه را برای نسخه بعدی نشان می‌دهد. توسعه دهندگان از شاخه توسعه شعبه ایجاد می‌کنند و روی ویژگی‌های جدید کار می کنند. هنگامی که ویژگی آماده شد، آزمایش می‌شود، با شاخه توسعه ادغام می‌شود، در صورت ادغام قبلی با کد شاخه توسعه آزمایش و سپس با اصلی ادغام می‌گردد.

مزیت این گردش کار این است که به تیم ها اجازه می‌دهد تا به طور مداوم ویژگی های جدید را ادغام کنند، آن‌ها را در مرحله آزمایش تست کنند و در مرحله تولید قرار گیرند. در حالی که حفظ کد آسان تر است، ممکن است برای برخی تیم ها کمی خسته کننده باشد زیرا می‌تواند یک فرآیند خسته کننده را پشت سر بگذارد.

گیت برای توسعه دهندگان، همه چیز را در زمان هدر رفتن تعهدات از طریق اتصال به شبکه به ساعات انسانی مورد نیاز برای ادغام تغییرات در یک سیستم کنترل نسخه متمرکز حذف می‌کند. حتی با استفاده از محیطی امن برای کار، از توسعه دهندگان خردسال استفاده بهتری می‌کند. همه این‌ها بر خط پایان بخش مهندسی شما تأثیر می‌گذارد.

تمام چابک بودن به این است که بدانید در اسرع وقت چه چیزی کارساز است، تلاش‌های با حاصل کار موفق را بیشتر کنید و تلاش‌هایی را که در آن موفق نیستید حذف را کنید. Git با اطمینان از اینکه هر بخش از کار خود را با کارآیی بیشتری انجام می‌دهد، برای همه فعالیت‌های تجاری شما چند برابر می‌شود.

جمع‌بندی

در این مطلب با Git، GitHub و GitLab آشنا شدیم. از گیت برای توسعه نرم‌افزار استفاده می‌شود و امکان ردیابی تغییرات کد متن برنامه را به کاربران می‌دهد. گیت‌ مناسب پروژه‌های گروهی است و با یکپارچه‌سازی داده‌ها و ردیابی تغییرات ایجاد شده، روند کار را تسهیل می‌کند.

دوران آکادمی مجری  دوره های تخصصی در حوزه Devops با ارائه بهترین و کاربردی ترین سرفصل ها و با استفاده از اساتید مجرب در خدمت سیستم آموزش کشور می باشد.

لینک های کوتاه این دوره